AFL Starfsgreinafélag og Rafiðnaðarsamband Íslans töpuðu í Félagsdómi, sem háð var vegna starfsmanna álvers ALCOA Fjarðaáls í Reyðarfirði. Málið snerist um orlofsrétt vaktavinnustarfsmanna í álverinu en forsendur útreiknings á orlofi breyttust í vinnutímastyttingar sem gekk í gildi 2016. ALCOA Fjarðaál hélt áfram að reikna orlof miðað við fyrri forsendur allt fram til 2020 en bar þá fyrir sig að um mistök hefði verið að ræða.
Orlof hafði fram til þess tíma verið þannig að úttekt orlofsstunda var 8 klst. fyrir hverja 8 klst. vakt. Vaktavinnustarfsmaður með langan starfsaldur sem vann á 8 tíma vöktum átti t.d. 240 orlofsstundir sem hann gat nýtt til að taka 30 orlofsvaktir á launum. Þær vaktir gátu samkvæmt gildandi vaktakerfi dreifst á allt að 7 vikur í kjölfar vinnutímastyttingar vaktavinnustarfsmanna, væri orlof tekið samfellt. Byggðu stéttarfélögin m.a. á að sú framkvæmd væri í samræmi við orðanna hljóðan í kjarasamningi og þá venju sem hefði skapast, auk þess að benda á tilurð vinnutímastyttingarinnar og önnur atriði.
Mat félagsdóms var að orlofsdagar gætu flestir orðið 30, eða 6 vikur, miðað við starfsfólk skilaði vinnuframlagi sína virka daga vikunnar. Ákvarða þyrfti hversu margar orlofsvaktir viðkomandi starfsmaður ætti í orlof miðað við það vaktafyrirkomulag sem unnið væri eftir og þann dagafjölda sem viðkomandi ætti í orlofsrétt, þannig að heildar orlofsréttur vaktavinnustarfsfólks og dagvinnustarfsfólks yrði sá sami í vikum talið.
Félagsdómur taldi að ekki væri komin á „venja“ sem breytt gæti þessu og talið var að nýr orlofsútreikningur Alcoa rúmaðist innan kjarasamnings aðila og orlofslaga. Sá útreikningur fólk m.a. í sér að vaktavinnustarfsmaður sem ætti t.d. 30 daga orlofsrétt skyldi fá 26,65 orlofsvaktir. Sjá dóminn í heild
Félagsdómur kvað upp sumarið 2018 og staðfestir óskertan rétt vaktavinnufólks til að sækja trúnaðarmannanámskeið. Í dómnum reyndi á túlkun ákvæða um trúnaðarmenn í kjarasamningi SGS og Sambands íslenskra sveitarfélaga um hvort starfsmaður í vaktavinnu ætti rétt á launum án vinnuframlags vegna fyrirfram ákveðinna kvöldvakta þá daga sem trúnaðarmannanámskeið fór fram.
Viðkomandi trúnaðarmaður taldi sig hafa uppfyllt vinnuskyldu sína með setu á trúnaðarmannanámskeiði og taldi sig ekki eiga að tapa reglubundnum launum þó hann mætti ekki á kvöldvaktir í vinnu sinni í beinu framhaldi af námskeiðinu. Akureyrarbær taldi svo ekki vera heldur hefði honum borið að mæta til vinnu að námskeiði loknu enda hefði námskeiðið farið fram utan hans vinnutíma.
Niðurstaða Félagsdóms í málinu var skýr og ótvíræð, þ.e.a.s. að krafa um að trúnaðarmaður ynni kvöldvaktir strax í kjölfar námskeiðsins ella sæta launaskerðingu hamlaði rétti hans til að sækja trúnaðarmannanámskeið, enda fæli það í raun í sér 16 tíma vinnudag sem samræmdist hvorki ákvæðum kjarasamninga né laga.
Niðurstaða þessi festi í sessi áralanga túlkun stéttarfélaga um greiðan og óskertan aðgang trúnaðarmanna til að sækja nauðsynlega fræðslu. sjá dóminn hér
